Woord en daad

Preek n.a.v. Jakobus 2: 14-26

ds. Maarten van Loon, augustus 2017

[1=zwart]Anekdote dominee en rijke zeepfabrikant [ … zeep werkt alleen als het ook wordt gebruikt]

Precies … → daar gaat ’t vanmorgen over.

Jak.: scherper: als het niet gebruikt wordt, als ’t niet werkt: dan – eerste – geen nut.

Heb je er niks aan. Jij niet. En niemand. Als geloof je niet in beweging brengt.

Extreem voorbeeld [maakt ’t vaak duidelijk]. “Stel er is iemand die … → ander maakt zich er vanaf.

Extreem. Doe je toch niet? Hoe vaak: ’t Beste ermee hoor. Maakt je ervan af. Geen zin.

Jakobus: wat voor zin heeft dat?

Wat voor zin: als je de mooiste dingen gelooft over genade, vergeving, liefde en tegelijk

Je altijd egoïstisch opstelt. Alleen aan jezelf denkt. [buitenlanders …]

Achteloos omgaat met de schepping, het milieu. Geen afval wil scheiden.

Je oordeel altijd klaar hebt. En ’t is nooit positief.

Geen bewogenheid hebt met anderen. Vul aan …

Jakobus: Is dit nou de bedoeling van geloof? Dat het dit [niks!] uitwerkt … Hart koud blijft?

Dan … logisch … afhaken … of: niet aanhaken. Niet aantrekkelijk.

Dan enige verschil nog: je neemt bepaalde dingen aan voor waar.

Ja, wat is geloof eigenlijk?

Bepaalde dingen voor waar houden? “Jezus redt” ”Zonden vergeven” etc. etc. [leergebouw]

Boodschap Jakobus/Bijbel: geloof is iets dat leeft. Er gebeurt iets in je. Met je. [hoort nat. bij: ‘leer’]

Verderop: geloof samen op met daad/uitwerking. Woord en daad.

[2]NGB 21: … middel waarmee we Christus omhelzen. Mooi! Omhelzen: passie.

Passie Voor wat Jezus gedaan heeft. Zeker [leer, maar niet abstract!], maar ook: hoe Hij is.

Iemand: Jezus zoekt geen onderwijzers, maar navolgers [die ook onderwijs geven!]

Maar: blijft niet hangen in woorden.

[3=zwart]Wat moet er bij? Bezieling.

Geloof moet gaan leven. Werken. Gaat iets stromen. Christus. Zijn liefde.

Geloof/God a.h.w. daar op uit. God. → zijn plan. Koninkrijk. Meelopen+doen. Invoegen.

Bedoeling van geloof:

Er gebeurt wat. Je wordt er anders van. Niet te hoog en niet te laag van opgeven.

God wil harten veranderen. Jouw hart. [4]DL III/IV, art. 12 [voorlezen].

[5=zwart]Daarbij: anderen tot zegen. [had die zeepfabrikant goed begrepen!]

Voorbeeld uit vs. 15/16: barmhartigheid [diakonie].

Denk aan zaligsprekingen:[6] zalig de barmhartigen/zachtmoedigen/vredestichters.

NB: hoort bepaald gedrag bij, maar is iets innerlijks [→ buiten]. Idem: vrucht vd Geest.

Doel/nut is: jij verandert.

[7=zwart]Ondertussen: gaat wel ergens over. Ernstig!!

Vs. 14: wat voor nut/zin heeft het als “wel woorden, geen daden”? Dat is geen geloof!!!

Ironisch: iemand zegt te geloven. Volle ernst: kan dat zgn. geloof hem redden?? NEE!

Geloof dat geen vrucht draagt [andere manier van zeggen] = dood = maakt je niet zalig.

Verderop: “demonen geloven ook”. Ja, maar brengt hun nergens. En ze weten het!

Voor de goede orde. Situatie Jakobus. Helpt gelijk bij vraag of hij Paulus niet tegenspreekt.

Paulus: alleen door genade/geloof. Je kunt jezelf niet redden. Bijv. door wet/besnijdenis.

Meeste uitleggers: woorden Paulus mee aan de haal gegaan! Hoe je leeft maakt niet uit …

In die situatie: Jakobus: dat kan niet waar wezen! Da’s nooit de bedoeling geweest.

Luther: strooien brief; kachel; al bijna eruit gegooid; “drijft niet naar Christus”; minder gezag.

Logisch vanuit zijn situatie. RK: nog soort bovenbouw van werken nodig. Om te verdienen.

Compleet andere situatie dus. L. frame-t Jak. Voorbeeld van: leest altijd vanuit je eigen situatie. [MV, …!]

Jakobus juist vanuit situatie: maakt niet uit hoe je leeft. [gaat niet om verdienste]

En dan is hij scherp – zoals Paulus ook scherp kan zijn. Je geloof is dan dood. Dood spoor!!!!

[8]Aan de vruchten herkent men de boom: is die levend, op sterven na dood, of helemaal dood?

Geen vrucht: voorbode …

Dood. Klinkt niet best. Onheilspellend. Het redt je niet. Integendeel.

Waarschuwing: je moet je dus zorgen maken als je zo’n houding hebt. Als het niet je boeit.[9=zwart]

Allemaal wel best vindt. ’k Geloof toch in Jezus? Als je geloof alleen uit woorden bestaat.

Geloof je dat God één is/de enige. Eerste lezer Jak. herkennen Deut. 6: “Hoor Israël”.

Maar – deksel op de neus: dat geloven de demonen ook. En zij sidderen.

Dit is dus een wake-up call. Voor ons allemaal. Om ’s even een check te doen. Hoe levend is mijn geloof?

Mss dood? Of niet zoveel leven in?

Maar: hoe kun je daar dan verandering in brengen? Actieprogramma. Voldoende #goede werken → ‘safe’

Ten diepste is dat het niet [hoewel gericht zijn op het goede wel goed is!] Spa dieper → Abraham.

Abraham: [10]hij hééft wat met God. Zelfs: vriend genoemd.

Gelooft niet alleen ‘God bestaat’ [God=één/enige] maar band. Houdt van God. Om wie Hij is.

Er stroomde iets waardoor Hij gaat doen wat God zegt. Zelfs als het absurd is/lijkt. “Werkt!”

En zo, vers 22: geloof wordt vervolmaakt door daden. Preciezer, vs. 23: vertrouwen → gerechtigheid.

[11=zwart]Diepste is dus: onder de indruk zijn van God. En van Hem gaan houden.

Verdiept in NT: onder de indruk zijn van Jezus. En Hem omhelzen.

Zijn verlossingswerk → je erdoor laten overweldigen. Zijn manier/stijl/liefde → die ook willen.

Gal. 5:6 “Belangrijk is of men de liefde kent, die het geloof zijn kracht verleent.”

Zaak van bezig gaan + gebed. Fil 2: 13 [Pls]: God is het die zowel het willen als het werken in ons werkt.

[12]Bij Rachab een begin. Kon ook nog niet veel weten.

Joz. 2: gehoord wat JHWH gedaan heeft. Rietzee; Sichon en Og → Psalm 136!! Joz. 2:11 geloofsbelijdenis.

Pas gelovige. Wist nog niet veel. Maar: horen, getuigen, handelen. Haar geloof werkt!

Zij ook: rechtvaardig verklaard. En: ereplaats. Stamboom Jezus, Mat. 1:5. Moeder Boaz.

Ook bij haar: God wilde tot zijn doel komen. Haar omvormen naar zijn beeld.

[13=zwart]Om tot zijn doel te komen met je: je een beeld te maken van zijn Zoon.

Door te doen: ontdek en ervaar je: levensstijl van Jezus werkelijk mooi, positief. Verschil maakt.

Van geven word je rijker. Van vergeven de relatie beter. Van zorgzaamheid de wereld mooier.

Nut? [Zeepfabrikant ..] Voorbeeld zeesterren. Toch ietsje mooier – als jij meer op Jezus gaat lijken/doen.

Daar in geloof en in vertrouwen naar uitstrekken: “Maak mij een beeld van u.”